Moet ik een eindejaarspremie uitbetalen?

Veel werknemers kijken stilaan uit naar hun eindejaarspremie of dertiende maand. Maar de uitbetaling van deze premie is geen wettelijke verplichting voor de werkgever. Alles hangt af van de geldende regeling in de sector of op ondernemingsniveau.

Elke Belgische onderneming uit de privésector behoort tot een paritair comité (PC). De activiteit van uw bedrijf bepaalt bij welk PC men thuishoort. Zo vallen bijvoorbeeld alle bedienden uit de bouwsector, consultancy, groothandel, drukkerijen, callcenters, IT, ... tot het aanvullend nationaal paritair comité voor bedienden (PC 200). Het paritair comité heeft als opdracht collectieve arbeidsovereenkomsten (cao) te sluiten. Omdat de toekenning van een eindejaarspremie niet wettelijk is verplicht, kan het recht op de eindejaarspremie of dertiende maand in een cao worden opgenomen.

Wanneer er op sectoraal vlak niets is geregeld is, kan de eindejaarspremie zijn bestaansrecht vinden in een collectieve arbeidsovereenkomst op bedrijfsvlak, in de arbeidsovereenkomst, het arbeidsreglement of in een gebruik. Dit gebruik moet dan bestendig (voldoende lange tijd), vast (steeds dezelfde berekeningswijze) en algemeen (dezelfde regels voor alle personeelsleden in eenzelfde situatie) zijn.

Financiële gevolgen

Het bedrag van de eindejaarspremie komt meestal overeen met het bedrag van een 13e maandloon op basis van het gemiddelde loon van het afgelopen jaar. Het kan ook een vast bedrag zijn vermenigvuldigd met het aantal werkelijk gepresteerde uren in het voorbije jaar of een vast forfaitair bedrag.Deeltijdse werknemers hebben ook recht op een eindejaarspremie in verhouding tot de duur van hun arbeidsprestaties.

Omdat de toekenning van eindejaarspremies vooral sectoraal wordt geregeld, kan de betaling van de premie afhankelijk zijn van een anciënniteitsvoorwaarde. De voorwaarden, maar ook het bedrag en/of de berekeningswijze van de premie zijn niet noodzakelijk voor alle sectoren dezelfde.Een eindejaarspremie wordt in principe alleen berekend op basis van het aantal gepresteerde dagen tijdens het afgelopen kalenderjaar. Een aantal afwezigheidsdagen (zoals feestdagen, inhaalrust, verlof om dwingende reden, vaderschapsverlof, adoptieverlof, wettelijke vakantiedagen) worden met gepresteerde dagen gelijkgesteld. Bij beëindiging van de arbeidsovereenkomst vóór het einde van het jaar, wordt de eindejaarspremie pro rata berekend op basis van de gewerkte periode in dat jaar.

In principe wordt de eindejaarspremie op het einde van het jaar betaald. Als uw werknemer in de loop van het jaar vertrekt, zal het verschuldigde pro rata bedrag echter vaak meteen worden uitbetaald. Als uw werknemer de arbeidsovereenkomst opzegt of verbreekt, wordt er meestal voorzien dat de werknemers hun recht op de eindejaarspremie verliezen.

Juridische gevolgen

De eindejaarspremie maakt deel uit van het loon. Net zoals op het gewone loon worden op de eindejaarspremie drie inhoudingen verricht: de belastingen (bedrijfsvoorheffing), de socialezekerheidsbijdragen en de bijzondere bijdrage sociale zekerheid (solidariteitsbijdrage).Het bedrag van de eindejaarspremie wordt ook in rekening gebracht ingeval van een verbrekingsvergoeding. En de premie is net zoals loon vatbaar voor beslag en overdracht.

Boekhoudkundige gevolgen

Vennootschappen met een boekjaar "te paard" (boekjaar afsluiten op een andere datum dan 31 december), moeten bij de afsluiting van het boekjaar een provisie aanleggen voor de eindejaarspremie die op het einde van het kalenderjaar zal worden uitbetaald.De bedragen die bij de afsluiting van de balans worden geboekt met het oog op de latere betaling van de eindejaarspremies vormen aftrekbare beroepskosten, wanneer die premies contractueel worden toegekend en het bedrag voor elke begunstigde is bepaald.