Leasing boekhoudkundig verwerken met de CBN

De boekhoudrechtelijke kwalificatie van een leasingovereenkomst is van belang om te bepalen welke boekhoudkundige verwerking moet worden toegepast. Op boekhoudkundig vlak verschijnt (financiële) leasing aan de actiefzijde van de balans van de leasingnemer. Alle andere transacties zoals huur en operationele leasing, die niet aan de voorwaarden van financiële leasing voldoen, worden boekhoudkundig als huur behandeld. De Commissie voor Boekhoudkundige Normen heeft onlangs een (overzichts)advies 2015/4 gepubliceerd met de belangrijkste principes met betrekking tot leasing.

Leasing is een vorm van financiering waarbij de leasinggever of lessor bijvoorbeeld bedrijfsuitrusting, bedrijfsmiddelen of duurzame consumptiegoederen aankoopt en die gedurende een vooraf overeengekomen termijn en tegen een vaste vergoeding ter beschikking stelt van de leasingnemer of lessee. De lessor blijft juridisch eigenaar van de geleasete goederen. Meestal bevat een leasingcontract een koopoptie die de lessee de kans geeft om, zonder verplichting, tegen een bij het afsluiten van het contract vastgelegde prijs aan het einde van de overeenkomst eigenaar te worden van het goed.

Boekhoudkundige definitie van leasing

De boekhoudrechtelijke kwalificatie van de leasingovereenkomst steunt op artikel 95 van het KB/W.Venn. (koninklijk besluit tot uitvoering van het wetboek van vennootschappen). Dit artikel somt een aantal kenmerken op waaraan een financiële leasingovereenkomst in boekhoudkundig opzicht moet beantwoorden.Binnen de materiële vaste activa wordt daarbij een onderscheid gemaakt tussen de gebruiksrechten op lange termijn op bebouwde onroerende goederen (onroerende leasing) en de gebruiksrechten op roerende goederen (roerende leasing). Wanneer de voorwaarden zijn vervuld, moeten zowel de leasinggever als de leasingnemer de verrichting in hun boekhouding volgens specifieke regels verwerken (samengevat zie verder). Als de overeenkomst niet kwalificeert als een financiële leasing, wordt gesproken van een huur, een operationele leasing of een “non full-payout lease”.

Om een leasing op boekhoudrechtelijk vlak dus te onderscheiden van een gewone verhuring is de integrale wedersamenstelling van het door de leasinggever geïnvesteerde kapitaal een belangrijk criterium. Ook de rente en de kosten van de verrichting moeten door middel van de termijnen zijn gedekt.

Boekhoudkundige verwerking door leasingnemer

De leasingnemer neemt de hem toegekende gebruiksrechten op aan de actiefzijde van de balans, en boekt de nog verschuldigde kapitaalbetalingen aan de passiefzijde onder de schulden. Omdat het lichten van de aankoopoptie voor hem geen verplichting is, vertegenwoordigt het bedrag van de aankoopoptie geen schuld aan de passiefzijde van zijn balans. Het bedrag van de eventuele aankoopoptie moet hij opnemen onder de niet in de balans opgenomen rechten en verplichtingen. Het geleasede goed wordt afgeschreven volgens de regels die voor het onderliggend actiefbestanddeel gelden.

Boekhoudkundige verwerking door leasinggever

De leasinggever heeft een vordering op de leasingnemer ten belope van de uitstaande kapitaalbetalingen verschuldigd door de leasingnemer. De winst die ontstaat door de overdracht van het gebruiksrecht, wordt onmiddellijk en integraal als opbrengst geboekt. Is er een aankoopoptie en zal de leasinggever aan het einde van de overeenkomst het verschuldigde bedrag tot lichting van de optie verkrijgen, dan blijft het bedrag van de aankoopoptie onder de overige materiële vaste activa geboekt staan.

Boekhoudkundige verwerking van huur, operationele leasing, sale and lease back

Ingeval van huur of renting, en operationele leasing verschijnt het in huur gegeven materieel vast actief niet op het actief van de balans van de huurder, maar blijft het op het actief van de balans van de verhuurder staan. De boeking van de huurvergoedingen verloopt rechtstreeks via het resultaat. Stel dat er contractueel is vastgelegd dat er een grote eerste betaling of een verhoogde eerste huur is, dan vindt de inresultaatname plaats in de periode waarop die betaling betrekking heeft. De kosten of opbrengsten uit sale and lease back verrichtingen worden via de overlopende rekeningen verwerkt.

Uitgebreide info: zie CBN-advies 2015/4, www.cnc-cbn.be