Gespreide taxatie van meerwaarden

Wanneer een vennootschap een meerwaarde realiseert bij het vervreemden van een bedrijfsgoed, is deze meerwaarde belastbaar. De vennootschap kan evenwel kiezen voor de gespreide taxatie van de meerwaarde. Daarvoor moet ze de ontvangen verkoopprijs herbeleggen in een nieuw actief dat bedrijfsmatig wordt gebruikt. De meerwaarde wordt dan maar belast naar gelang dat nieuwe actief wordt afgeschreven.

Een meerwaarde kan zowel vrijwillig als gedwongen gerealiseerd worden. Een vrijwillige meerwaarde wordt gerealiseerd als de vennootschap zelf de beslissing neemt om een bepaald materieel of immaterieel van de hand te doen. Bij een gedwongen meerwaarde heeft de onderneming zelf geen inspraak: die ontstaat door een schadegeval (waarbij de vennootschap een schadevergoeding krijgt), een onteigening of een opeising in eigendom door een overheid. Deze gebeurtenissen doen zich voor volledig onafhankelijk van de wil van de belastingplichtige.

Gespreide taxatie

Gespreide taxatie betekent dat de ontvangen meerwaarde niet onmiddellijk wordt belast, maar slechts geleidelijk aan naar gelang het goed waarin werd geherinvesteerd, wordt afgeschreven.

Welke activa komen in aanmerking?

De activa moeten minstens vijf jaar de aard van vaste activa hebben. Hier wil dat zeggen dat het actief voor de beroepswerkzaamheid moet worden gebruikt. Die termijn van vijf jaar wordt berekend vanaf de dag dat het goed voor het eerst voor de beroepswerkzaamheid wordt gebruikt (in principe is dat de dag waarop het goed in het bezit van de onderneming is gekomen) tot op de dag van de vervreemding.

Bovendien kan de gespreide taxatie enkel voor activa waarop afschrijvingen zijn gebeurd. Activa waarop geen afschrijvingen zijn gebeurd, bv. het cliënteel dat door de vennootschap zelf werd opgebouwd, komen niet in aanmerking voor het stelsel van de gespreide taxatie.

Herbeleggen

De vennootschap wordt maar belast op de meerwaarde naar gelang het nieuw aangekochte goed wordt afgeschreven ( = gespreid in de tijd). Dat betekent dan ook dat er moet geïnvesteerd worden in een nieuw goed, dat afgeschreven kan worden. De vennootschap moet met andere woorden herbeleggen in een ander actief dat voor de beroepswerkzaamheid gebruikt zal worden.

De vennootschap moet het volledige bedrag van de ontvangen verkoopprijs of schadevergoeding herbeleggen. Het is dus niet voldoende dat de meerwaarde wordt herbelegd.

Voorbeeld

Bvba Vermeulen heeft een oude machine met een restwaarde van 50.000 EUR. De machine wordt verkocht voor 150.000 EUR. De bvba realiseert dus een meerwaarde van 100.000 EUR. Om in aanmerking te komen voor het stelsel van de gespreide taxatie moet bvba Vermeulen echter de volledige verkoopprijs van 150.000 EUR herbeleggen.

Bij een gedwongen meerwaarde heeft de vennootschap drie jaar vanaf het einde van het belastbaar tijdperk waarin de schadevergoeding werd ontvangen om te herbeleggen. Bij een vrijwillig verwezenlijkte meerwaarde heeft de vennootschap een termijn van drie jaar vanaf de eerste dag van het belastbare tijdperk waarin de meerwaarde werd verwezenlijkt.

Voorbeeld

Een vennootschap heeft een bedrijfsgebouw. Het gebouw brandt af in september 2015. De vennootschap ontvangt een schadevergoeding in mei 2016. De vennootschap heeft tijd tot 31 december 2019 om de ontvangen schadevergoeding te herbeleggen.Een vennootschap heeft een bedrijfsgebouw en verkoopt dat in oktober 2015. De vennootschap heeft tot 31 december 2017 om de ontvangen verkoopprijs te herbeleggen.

Als de vennootschap (bij een vrijwillig verwezenlijkte meerwaarde) wil herbeleggen in een gebouwd onroerend goed, een vaartuig of een vliegtuig, wordt de termijn om te herbeleggen verlengd tot op vijf jaar. Bovendien kan de onderneming dan ook herbeleggen in een goed dat al eerder werd aangekocht. De herbeleggingstermijn kan immers (naar keuze van de belastingplichtige) al aanvangen op de eerste dag van het voorlaatste belastbare tijdperk dat de verwezenlijking van de meerwaarde voorafgaat.

Voorbeeld

De nv Build heeft op 8 februari 2016 een meerwaarde gerealiseerd die ze wil herbeleggen in een nieuw gebouw. De nv kan kiezen of de herbeleggingstermijn loopt:

van 1 januari 2016 tot 31 december 2020;

van 1 januari 2014 tot 31 december 2018.

Wat als er niet op tijd wordt herbelegd?

Als de vennootschap niet op tijd herbelegt, wordt de meerwaarde beschouwd als winst van het belastbaar tijdperk waarin de herbeleggingstermijn is verstreken en als dusdanig belast.

Nota Bene: stelsel is optioneel

Het stelsel van de gespreide taxatie is een keuzestelsel. De belastingplichtige kan er dus wel voor kiezen om onmiddellijk volledig belast te worden op de meerwaarde.